Üniversite Giriş Sisteminde Okul Başarı Puanı OBP

ÖSYS-2012’den itibaren AOBP yerine Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) kullanılacak.

Neydi AOBP? Nasıl Hesaplanıyordu?

AOBP’nin içinde de aslında OBP vardı. AOBP için önce

•Her YGS/LYS adayının okul diploma puanı hesaplanır;

•Her okulda lise sonda olanlar diploma puanına göre sıralanır;

•En düşük diploma puanına 100 en yüksek olanına da 500 olacak biçimde tüm adaylara 100-500 aralığında standart OBP hesaplanır;

•Her lise için o yıl YGS’ye giren lise sonlar için okul YGS puan ortalamaları hesaplanır;

•En düşük lise YGS ortalama puanı 100 en yüksek 200 olacak biçimde tüm liselere 100-200 aralığında standart YGS puanı hesaplanır;

•Her adayın 100-500 aralığındaki OBP’si, lisesinin 100-200 aralığındaki YGS puanına göre ağırlıklandırılır.

•Ortaya çıkan bu değer 100-500 aralığındaki AOBP’ olur.

•AOBP tüm adaylar ve tüm bölümler-tüm puan türleri için 0,12 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir; meslek liselilerin kendi ek puanlı alanları için ise 0,18 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir;

•Ortaya tercihlere ve merkezi yerleştirmeye esas olan Y-YGS/LYS puanlı çıkardı.

Şimdi nasıl Olacak? OBP Nedir? OBP Nasıl Hesaplanacak?

OBP için önce

•Her YGS/LYS adayının okul diploma puanı hesaplanır;

•Her adayın 50-100 aralığındaki diploma puanları 5 ile çarpılır;

•En düşük diploma puanı 50 en yüksek diploma puanı da 100 olursa, tüm adaylara 250-500 aralığında OBP hesaplanır;

•En düşük diploma puanı 50’nin altında da olsa 50 kabul edilir;

•En yüksek diploma puanı 100 değilse, 100’e dönüştürülmez, ne ise o sayı 5 ile çarpılır.

•OBP tüm adaylar ve tüm bölümler-tüm puan türleri için 0,12 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir; meslek liselilerin kendi ek puanlı alanları için ise 0,18 ile çarpılarak ham YGS/LYS puanlarına eklenir;

•Yani OBP ham puanlara 30 ile 60 puan arasında bir katkı sağlar.

•Y puanında OBP’nin etkisi %10 civarında olacaktır. YGS/LYS netlerinin katkısı %90’dır.

•Y-LYS puanlarında, puandan puana değişmekle birlikte, genel olarak

• OBP %10

•YGS %35

•LYS’lerden ilgili olanları %55 katkı sağlar.

•Ortaya tercihlere ve merkezi yerleştirmeye esas olan Y-YGS/LYS puanları çıkar.

Artısı Eksisi Ne? Kim zarar Görür? Kim Yarar Görür?

Artısı

•AOBP’de A katsayısı kitlesel lise YGS başarı katsayısıdır.

•YGS/LYS sıralama-elemeye dayalı yarış olgulu bireysel üniversite giriş sınavlarıdır.

•Bir adayın diploma puanı ve YGS/LYS netleri ve puanları kendi sorumluluğundadır.

•Ancak, bir adayın diğer arkadaşlarının YGS netlerinde ve puanlarından sorumlu olması beklenemez. Çünkü adayın bu konuda hiçbir yöneltme yönlendirme ve yaptırım yetkisi yoktur. Daha açıkçası aday YGS’yi ciddiye almayan gerekli ve yeterli hazırlığı yapmayan ama YGS’ye girerek sadece kendi YGS net ve puanlarını değil tüm lisenin YGS net ve puanlarını düşüren arkadaşlarına herhangi bir uyarıda bulunma ya da ceza verme yetkisine sahip değildir.

•Bu durumda sorumlu olmadığı kitlesel bir başarının bireysel olan bir yarışta bireysel sonuçlara katılması hem eğitsel hem de ölçme değerlendirme teknikleri açısından tartışmasız yanlıştır.

•Bu yanlıştan dönülmesi doğrudur.

•A katsayısının çıkarılma nedeni bu gerçeği değiştirmez. BU gerekçe ile ilgili sorun önemsiz değildir denemez. Ancak çözümü A değildir.

•O gerekçe neydi? Gerekçe başarılı okullardaki adayların okullarındaki zor ve kıt verilen notlardan (dolayısıyla da okullarından) ayrılarak, notu daha kolay ve bol olan okullara geçmelerini önlemekti. Önledi de. Ancak yeni ve daha çok sayıda mağdurlar kitlesi yarattı.

•Ayrıca hem “Okul başarısı katılsın” denecek (hem yasada böyle geçiyor hem de savunan eğitimcilerin savı) hem de salt okul başarısı değil de yine sınava ait bir değerle değerlenen A katsayısı başarıyı etkileyecek. Bu da kabul edilebilir değildir.

Eksisi

•AOBP’deki A yanlıştı ve kaldırılması yerinde olmuştur. Ancak yerine getirilen OBP’nin hesaplanma biçimi de yanlıştır ve birçok haksızlığa neden olacaktır.

•Çıplak diploma puanlarını standart değer kabul etmek yanlıştır.

•Türkiye’de 7 bölgede 81 ilde 10 bine yakın lisede 200 bine yakın öğretmenin olduğu sistemde, ekonomik-sosyal düzeyden tutun da fiziki donanıma, akademik düzeye varıncaya kadar okullar arasındaki fark çok falan değil ciddi anlamda uçurumdur.

•Dolayısıyla bir okuldaki 50-100 aralığındaki herhangi değer, örneğin 70 10bin lisenin tümünde neredeyse farklı değerlere denk düşmektedir.

•Bu nedenle diploma puanlarının olduğu gibi doğrudan 5 ile çarpılması yanlıştır.

•OBP standard hale getirilmeli, en azından Türkiye ortalamasına ve standart sapmasına göre hesaplanmalıdır.

•OBP’nin katkı katsayısı daha da azaltılmalı 0,05’e kadar düşürülmelidir.

Yeni Sistemin Kime Zararı Olacak?

•Nitelikli Anadolu liseleri (tüm Türkiye’de 100 civarında)

•Nitelikli fen liseleri (25 civarı),

•Nitelikli özel yabancı ve Türk liseleri ve özel fen liseleri (bu da 25 civarı) öğrencilerinin,

•Alt diploma puanı gruplarında 15-20;

•Orta diploma puanı gruplarında 10-15;

• Üst grupta da 5-10 puan kayıpları olabilir.

•Ayrıca okul 1.leri diploma puanları ne olursa olsun OBP 500 oluyor ve katkı katsayısı 0,12 ile birlikte, katma değeri 60 oluyordu. Okul 1. Lerinden diploma puanı 100’ün altında olanlar 100’den eksik oldukları ölçüde puan kaybına uğruyor.

2 Yıllık Geçiş Hakkı

2 YILLIK DİREKT GEÇİŞ HAKKIMI HER SENE KULLANABİLİR MİYİM?

Sistem devam ettiği müddetçe evet kullanabilirsiniz. Ancak bir sonraki yıl öncelik hakkının o yıl mezun olanlarda olduğunu unutmayın. Mesela 2015 yılı tercihleri geldiğinde öncelik 2015 yılı mezunlarındadır. Sonra 2014, sonra 2013, 2012, 2011 v.s. gider.

O yüzden 2015 yılı mezunu diploma puanı 53 olan birisi, 2014 yılı mezunu diploma puanı 85 olan kişiye göre yerleşme önceliği vardır.

2 YILLIK NERELERİ YAZMALIYIM?

Nereleri yazayım diye tercihleri belirlerken aslında nerelerde okuyabilirim diye kendinize sormanız gerekmektedir. Kazansanız bile gitmeyeceğiniz bir ili-ilçeyi yazmanızı tavsiye etmiyoruz. Mesela kazansanız bile gitmeyeceğiniz Denizli´yi yazdığınızı varsayalım. Kazandınız herhangi bir bölümü ve gitmek istemediniz. Böyle bir tercihte kazanabileceğiniz ve gidebileceğiniz bir bölümü de kaçırma durumu vardır.

2 YILLIK DİREKT GEÇİŞ HAKKI NASIL OLUYOR?

Öğrenciler kendi alanlarında yer alan 2 yıllık bölümlere Ortaöğretim Başarı Puanı- OBP  (Ortaöğretim Başarı Puanı—> OBP = Diploma Puanı*5 şeklinde hesaplanmaktadır) üstünlüğüne göre yerleşiyorlar. Öncelik mezuniyet yılı en yeni olan, mezuniyet yılı aynı olanlar içerisinde OBP´si en yüksek olanlar, bu esnada lise türü sıralaması yapılmaktadır. Sonrasında METEB içi olanların, METEB dışı olanlara göre önceliği vardır. Sonrasında doğum yılı devreye girmektedir.

ANLAMADIM. BİR ÖRNEKLE AÇIKLAR MISINIZ?

Adana – Çukurova Üniversitesi (2013 tercih sonuçlarına göre)

102950709   Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 2 yıllık YGS-6         80 kişi                 302,75000 puan       13,2,İ,94

şeklinde bir ifade var. 102950709 bölümün kodu. 2 yıllık bu üniversiteye alan dışından tercih edenler YGS-6 puan türüne göre yerleşebilirler. En son yerleşen kişinin OBP´si 302,75000. Bu kişi 2013 yılı (13 ifadesi bunu ifade etmektedir) mezunu, (Ticaret) Meslek Lisesi (2 ifadesinin karşılığı) mezunu, METEB İçi (İ) yani Adana içinden mezun olan birisi yerleşmiş. Doğum yılı 1994.

Yani Ticaret Meslek Lisesi Muhasebe ve Finansman Alanından mezun, Adana dışından herhangi birisinin OBP´si 450 dahi olsa, yerleşme önceliği Adana içindeki kişiye ait olduğundan kazanma şansı pek yoktur.

BAŞKA BİR ÖRNEK VERİR MİSİNİZ?

AMASYA ÜNİVERSİTESİ (2013 tercih sonuçlarına göre)

100950169             Muhasebe ve Vergi Uygulamaları 2 yıllık  YGS-6         50 kişi    292,95000      13,2,D,95

En son yerleşen kişi 2013 yılı mezunu, OBP´si 292,95000, (Ticaret) Meslek Lisesi mezunu (2), METEB Dışı (D) yani Amasya dışından birisi bu bölümü kazanmış.

Dolayısıyla Amasya dışından OBP´si 293 ve üzeri olan kişilerin bu bölümü kazanma ihtimali vardır.

(METEB – Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi)

(Puanlar, tercihler, sonuçlar her yıl değiştiği için kesin ifadeler kullanmıyoruz.)

BAŞKA?

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ (2013 tercih sonuçlarına göre)

105650527 Muhasebe ve Vergi Uygulamaları   2 yıllık  YGS-6     50 kişi      310,90000             13,3,İ,95
105650175 Pazarlama                                  2 yıllık  YGS-6     50 kişi      381,55000             13,2,İ,95

Tabloya baktığımızda İstanbul Üniversitesi 2 yıllık Muhasebe ve Vergi Uygulamaları bölümünü en son kazanan kişi 2013 yılı mezunu, Anadolu (Ticaret) Meslek Lisesi mezunu (3 ifadesinin karşılığı), METEB İçi (İ), 1995 doğumlu.

Yani 2 yıllık Muhasebeyi İstanbul dışından kazanan olmamış. Ayrıca İstanbul içinden en son aldığı kişi Anadolu (Ticaret) Meslek Lisesi mezunu.

Yani Ticaret Meslek Lisesi mezunu OBP´si 400 olsa bile, Anadolu Ticaret Meslek Lisesi mezunu OBP´si 311 olsa bile Anadolu Ticaret Meslek Lisesi öğrencisinin öncelik hakkı bulunmaktadır kılavuza göre.

Pazarlama bölümü için konuşursak, en son yerleşen kişi 2013 yılı mezunu, Meslek Lisesi mezunu, İstanbul içinden mezun, 1995 yılı doğumlu. Dolayısıyla 400 puanı olan Meslek Lisesi mezunu, İstanbul içinden bir kişi Pazarlama bölümünü kazanabilir şeklinde yorumlayabiliriz.

TERCİHLERİMİ YAPARKEN İLK ETAPTA NE YAPMALIYIM?

İlk etapta gidip okuyabileceğiniz illeri-bölgeleri kafanızda bir oturtmanız gerekmektedir. Ailenizle bu konuyu görüşmeniz gerekmektedir. Aileniz veya siz bazı illeri tercihleriniz içerisinde yer almasını istemeyebilirsiniz. Aynı anda gitmek istediğiniz bölümleri de netleştirmeniz gerekmektedir. Mesela Muhasebe ve Finansman Alanı için bazı öğrenciler, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları, Pazarlama, Dış Ticaret, Lojistik bölümleri dışında başka bir tercihte bulunmuyorlar. Ya da sadece ikisini veya birisini tercihleri arasında bulunduruyorlar.

İlleri belirlediniz, bölümleri belirlediniz. Artık kılavuza bakıp tercihlerinizi bir kağıda aktarabilirsiniz. (Üzerinde birkaç defa çalışılmak üzere.)

PUANIM BAZI BÖLÜMLERE YETMİYOR? TERCİHLERİM ARASINDAN ÇIKARTAYIM MI?

Bazı bölümlere puanınız yetmiyor olsa bile ilk 3-5 tercihinizin OBP´nizden biraz yüksek olmasında mahzur yoktur. Ancak sonraki tercihlerinizin kazanabileceğiniz bölümler arasında yer almasına dikkat ediniz.

TERCİHLERİMİ BİR KAĞIDA YAZDIM AMA EPEY FAZLA ÇIKTI. NE YAPMALIYIM?

Bazen tercih sayınız belirlenen sayıdan fazla olabilmektedir. Böyle bir durumda kazanma şansınızın çok az hatta imkansız olan bölümleri çıkartabilirsiniz. Yine fazlalık varsa en az istediğiniz bölümleri tercih listenizden çıkarmanız faydalı olabilir.

TERCİHLERİMİ YAZDIM AMA ÇOK AZ. HALA TERCİH EKLEME YAPABİLİYORUM. NE YAPMALIYIM?

Tercih sizin. İsterseniz 1 tercih, isterseniz 10 tercih yapabilirsiniz. Ama illa da ekleme yapmak istiyourm diyorsanız, gitmeyi düşündüğünüz illerdeki diğer bölümleri tekrardan gözden geçirin. Ayrıca listeden baştan çıkarttığınız illere tekrar bir göz atın. Listeye dahil edebileceğiniz belki birkaç il-ilçe olabilecektir.

TERCİHLERİMİ NASIL SIRALAYACAĞIM?

Sona yaklaşmış bulunuyoruz. Tercihlerinizi istek sıranıza göre sıralamanız tavsiye edilir.

1 numaraya en çok istediğiniz bölümün kodunu

2 numaraya en çok istediğiniz 2.bölümün kodunu

3 numaraya diğeri, 4 numaraya diğeri şeklinde.

Sıralama bittikten sonra listeye göz gezdirdiğinizde 5.tercihimi kazandığımda acaba 7.tercihimi keşke önce yazsaydım onu kazansaydım diyorsanız sıralamayı değiştirmeniz önerilir.

Bu şekilde tek tek bölümleri sorgulayın. Mesela, 3.tercihim mi 4.tercihim mi? 4.tercihim mi 5.tercihim mi? 5. tercihim mi 13. tercihim mi? şeklinde.

Tercih yaparken ailenizle de iletişim halinde olmanız önem arz etmektedir. İl dışını kazanmanız durumunda en büyük desteğin ailenizden geleceğini unutmayın.

2 YILLIK DİREKT GEÇİŞ YAPABİLECEĞİM BÖLÜMLER NELERDİR?

2014 yılı Tercih Kılavuzunda Tablo 6C ye baktığımızda;

4396 – MUHASEBE VE FİNANSMAN ALANI MEZUNLARI

4505 – ULAŞTIRMA HİZMETLERİ ALANI MEZUNLARI

Bankacılık ve Sigortacılık

Deniz ve Liman İşletmeciliği,

Dış Ticaret

Emlak ve Emlak Yönetimi

Enerji Tesisleri İşletmeciliği

Hava Lojistiği

Havacılıkta Yer Hizmetleri Yönetimi

İnsan Kaynakları Yönetimi

İşletme Yönetimi

Kooperatifçilik

Lojistik

Marina İşletme

Marina ve Yat İşletmeciliği

Marka İletişimi

Menkul Kıymetler ve Sermaye Piyasası

Muhasebe ve Vergi Uygulamaları

Pazarlama

Perakende Satış ve Mağaza Yönetimi

Posta Hizmetleri

Sağlık Kurumları İşletmeciliği

Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği

Sivil Havacılık Kabin Hizmetleri

Sosyal Güvenlik

Tarımsal İşletmecilik

Tarımsal Ürünler Muhafaza ve Depolama Teknolojisi

Turizm ve Seyahat Hizmetleri

(ÜSTTE YER ALAN BÜTÜN BÖLÜMLERİ MUHASEBE VE FİNANSMAN ALANI İLE ULAŞTIRMA HİZMETLERİ ALANI MEZUNLARI DİREKT GEÇİŞ HAKKINDAN YARARLANARAK TERCİHLERİ ARASINDA BULUNDURABİLİRLER)

Maliye (Ulaştırma Hizmetleri Alanı Mezunları hariç)

Kültürel Miras ve Turizm (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

Otobüs Kaptanlığı (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

Turist Rehberliği (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

Turizm Animasyonu (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

Turizm Rehberliği (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

Turizm ve otel İşletmeciliği (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

Turizm ve Seyahat Hizmetleri (Sadece Ulaştırma Hizmetleri Alanı mezunları)

4176- BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ALANI MEZUNLARI

Yine Tablo 6C ye bakıyoruz.

Basım ve Yayın Teknolojileri

Bilgi Güvenliği Teknolojisi

Bilgi Yönetimi

Bilgisayar Operatörlüğü

Bilgisayar Programcılığı

Bilgisayar Teknolojisi

Coğrafi Bilgi Sistemleri

Görsel İletişim

İnternet ve Ağ Teknolojileri

Mobil Teknolojileri

Pazarlama

Sağlık Bilgi Sistemleri Teknikerliği

3675 – BÜRO YÖNETİMİ ALANI MEZUNLARI

Büro Yönetimi ve Yönetici Asistanlığı

Hukuk Büro Yönetimi ve Sekreterliği

İnsan Kaynakları Yönetimi

İşletme Yönetimi

Ağız ve Diş Sağlığı

Odyometri

Sağlık Kurumları İşletmeciliği

Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik

Tıbbi Tanıtım ve Pazarlama

Değişme ihtimaline karşılık her yıl yerleştirme kılavuzunda yer alan güncel bilgilere bakmakta fayda vardır.

ALAN DIŞI TERCİH YAPABİLİR MİYİM?

Elbette tercih yapabilirsiniz. Ancak alan dışı 2 yıllık tercih yaptığınızda ilgili bölümün puan türüne göre hesaplama yapılır.

Burda unutulmaması gereken husus şudur: Alan dışı 2 yıllık tercih yaptığınızda öncelik hakkı Alan İçi mezun olan kişiye aittir.

Mesela, Bilişim Teknolojileri alanı mezunu kişi için Mobil Teknolojileri bölümü alan içi bir tercihtir . Muhasebe ve Finansman mezunu olan kişi de Mobil Teknolojileri bölümünü tercih edebilir. Ama bu kişinin Alan Dışı tercihi olduğu için öncelik hakkı Bilişim Teknolojileri alanından mezun olanındır.

Diploma puanı ne olursa olsun, Muhasebe ve Finansman alanı mezunu kişi Mobil Teknolojileri alanına boş kontenjan kalmışsa ve ilgili sınav puanına göre yerleşebilir ancak.

Kısaca eğer alan içinden yeterli talep gelmezse alan dışından öğrenciler ilgili sınav puanına göre alınmaktadır.